ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Η ακμή χαρακτηρίζεται ως χρόνιο πρόβλημα με ποικίλη βαρύτητα και δεν αποτελεί δερματική πάθηση μόνο της εφηβείας, όπου εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα αλλά και οποιασδήποτε ηλικίας ακόμα και μέχρι την 4η δεκαετία της ζωής ή μπορεί να συνεχιστεί και πέραν αυτής.
Η αιτιοπαθογένεια της ακμής δεν είναι πλήρως γνωστή, αλλά παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η υπερπαραγωγή σμήγματος, το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής, οι ορμονικές διαταραχές και η έμφραξη των σμηγματογόνων αδένων από κύτταρα της επιδερμίδας είναι λόγοι που συντελούν στην εμφάνιση της.
Παράγοντες που σχετίζονται με έξαρση της ακμής είναι το στρές με αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης και σμήγματος, οι ορμονικές διακυμάνσεις και η αυξημένη εφίδρωση.
Ενδιαφέρει κυρίως το πρόσωπο , το άνω μέρος του θώρακα και της ράχης και προκαλεί έντονη ψυχολογική επιβάρυνση ειδικά στις νεαρές ηλικίες ενώ έχει την τάση να υποτροπιάζει. Απαιτεί μετά το τέλος κάθε επιτυχημένης θεραπείας, συντήρηση με ειδικά προϊόντα και πολλές φορές αντιμετώπιση των ουλών που έχουν προκληθεί.
Η έγκαιρη θεραπεία της ακμής είναι πολύ σημαντική, διότι προλαμβάνει το σχηματισμό ουλών. Σε βαριές περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος να παραμείνουν ουλές. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν υπ΄όψιν τους, οι γονείς παιδιών που εμφανίζουν ακμή, ειδικά εάν και οι ίδιοι έχουν ιστορικό ακμής μέτριας έως βαριάς μορφής.
Υπάρχει ανάλογα με την κλινική εικόνα διαβάθμιση της βαρύτητάς της και η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία έχει στις περισσότερες περιπτώσεις θετική επίδραση, ενώ δεν υπάρχει συσχέτιση θετική ή αρνητική με συγκεκριμένες τροφές, αν και μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά ίσως επιβαρύνει την κατάσταση.
Οι θεραπείες που προτείνονται είναι ποικίλες, ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της ακμής, την ηλικία του ασθενούς, την εποχή του έτους. Σε μικρές ηλικίες και για ήπιας μορφής ακμή συνήθως προτείνεται τοπική θεραπεία με καθαριστικά σαπούνια, κρέμες που ελέγχουν τη λιπαρότητα του δέρματος, τοπικά αντιβιοτικά και ρετινοειδή, αζελαϊκό οξύ και υπεροξείδιο του βενζολίου.
Υπάρχουν επίσης και συνδυασμοί των παραπάνω ουσιών σε ένα προϊόν. Ο δερματολόγος προτείνει ανάλογα με τον ασθενή το ενδεδειγμένο προϊόν και πολλές φορές εναλλάσσονται οι θεραπείες ανάλογα με την εποχή και την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.
Σε εκτεταμένη ή μεγάλης βαρύτητας ακμή συνδυάζεται η τοπική θεραπεία με αντιβιοτική αγωγή από το στόμα. Τονίζεται ότι η αποτελεσματικότητα της αντιβιοτικής θεραπείας μετά τη διακοπή της, που διαρκεί 4-6 μήνες, είναι γύρω στο 50%.
Αντιβιοτικά που κυρίως χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ακμής είναι η τετρακυκλίνη, η μινοκυκλίνη και η αζιθρομυκίνη και συνήθως για χρονικό διάστημα 3-6 μηνών.
Η πιο αποτελεσματική θεραπεία σε βαριάς μορφής ακμή ή χρόνιες περιπτώσεις ή όταν ο ασθενής επιθυμεί εξάλειψη της ακμής οριστικά είναι με ρετινοειδή από το στόμα (ισοτρετινοΐνη), με αποτελεσματικότητα έως 80%.
Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η συμμόρφωση του ασθενούς, που πρέπει να παρακολουθείται με εξετάσεις αίματος από το δερματολόγο κάθε μήνα. Η θεραπεία έχει δοσολογία εξαρτώμενη από τα κιλά του ασθενούς και χορηγείται σε εποχές χωρίς έντονη ηλιοφάνεια, λόγω της φωτοευαισθησίας που προκαλεί.
Έχει ένδειξη σε ηλικίες από 12 ετών και πάνω και απαγορεύεται αυστηρά η εγκυμοσύνη κατά τη διάρκεια της θεραπείας (4½ -8 μήνες ανάλογα την ημερήσια δόση). Η ξηρότητα του δέρματος και των βλεννογόνων είναι συνήθης παρενέργεια, ενώ μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της θεραπείας πόνος στη ράχη, διαταραχές εμμήνου ρύσεως, δερματίτιδα χεριών, ειδικά σε μεγάλες δόσεις.
Οι αιματολογικές και βιοχημικές διαταραχές που παρατηρούνται σπανιότερα, είναι κυρίως η αύξηση των τρανσαμινασών (ενζύμων ενδεικτικών της ηπατικής λειτουργίας), των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης. Οι διαταραχές είναι αναστρέψιμες και παρέρχονται πλήρως μετά τη διακοπή της θεραπείας.
Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται επανάληψη της θεραπείας.
Όταν υπάρχει ορμονική διαταραχή, π.χ σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η θεραπεία με αντισυλληπτικά ή ορμόνες βοηθά και στην ακμή.
Άλλες θεραπείες όταν αντενδείκνυται η από του στόματος θεραπεία, ή ο ασθενής δεν την επιλέγει, είναι με peelings ειδικά για την ακμή, με Laser και με φωτοδυναμική θεραπεία. Η αποτελεσματικότητα τους ωστόσο είναι κατώτερη της ισοτρετινοΐνης.
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και το θαλασσινό νερό βοηθούν τις περισσότερες φορές την ακμή, αλλά η έκθεση στον ήλιο να γίνεται με μέτρο, διότι η υπερβολική έκθεση μπορεί να την επιδεινώσει. Η ακμή επίσης βελτιώνεται λόγω της καλής διάθεσης και έλλειψης στρες κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Η χρήση αντιηλιακής προστασίας είναι απαραίτητη, ειδικά σε όσους πρόσφατα ολοκλήρωσαν αγωγή με ισοτρετινοΐνη αλλά και σε όσους χρησιμοποιούν τοπική θεραπεία που μπορεί να κάνει το δέρμα φωτοευαίσθητο. Οι γυναίκες, επίσης, που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά για τη θεραπεία της ακμής, πρέπει να χρησιμοποιούν συστηματικά και αντιηλιακή προστασία στο πρόσωπο για να αποφύγουν τον κίνδυνο μελάσματος.
Η επιλογή της αντιηλιακής προστασίας είναι σημαντική, διότι πολλά αντιηλιακά που δεν είναι σχεδιασμένα για το ακνεϊκό ή το λιπαρό δέρμα μπορεί να επιδεινώσουν ή και να προκαλέσουν την εμφάνιση της ακμής.
Η ακμή δεν αποτελεί αποκλειστικά χαρακτηριστικό της εφηβείας, ενώ συνήθως πρόκειται για ένα χρόνιο πρόβλημα που η βαρύτητά του ποικίλλει. Εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο, στο άνω μέρος του θώρακα και στην πλάτη, με μεγαλύτερη συχνότητα στις μικρές ηλικίες αλλά μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και μετά τα 40. Προκαλεί έντονη ψυχολογική επιβάρυνση, τόσο στα νεαρά άτομα όσο και στους ενήλικες και έχει την τάση να υποτροπιάζει.
Η νόσος της ακμής οφείλεται στην υπερλειτουργία των σμηγματογόνων αδένων που οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή σμήγματος, και στο προπιονικό βακτήριο της ακμής που δημιουργεί τοπική φλεγμονή. Στην ύπαρξή της συναινούν παράγοντες όπως ο τύπος του δέρματος, η κληρονομικότητα, η ορμονική ανισορροπία, ενώ πιθανολογούνται και άλλοι όπως είναι το άγχος, το κάπνισμα, η χλωρίδα του εντέρου και ο μεταβολισμός.
Κυριότεροι τύποι ακμής:
Φαγεσωρική: Χαρακτηρίζεται από την παρουσία φαγεσώρων, οι οποίοι μπορεί να είτε «ανοικτοί» (μαύρα κεράτινα στίγματα που αποτελούνται από σμήγμα, κερατίνη, τμήμα τριχών και υπολείμματα σμηγματογόνων αδένων), είτε «κλειστοί» (μικρά λευκά κεράτινα στίγματα). Είναι η πιο ήπια μορφή ακμής, χωρίς φλεγμονή στο δέρμα.
Βλατιδοφλυκταινώδης: Εκδηλώνεται με την εμφάνιση βλατίδων (στίγματα με έντονο κόκκινο χρώμα) ή φλυκταινών (κόκκινα σπυράκια που συνήθως συνοδεύονται από πύον). Είναι ακμή μέτριας μορφής, και υπάρχει μια μικρή φλεγμονή στο δέρμα, υποδηλώνοντας έξαρση της μόλυνσης.
Βλατιδοοζώδης: Χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό περισσότερων βλατίδων και οζιδίων (σπυράκια κάτω από το δέρμα με όγκο, τα οποία συνήθως προκαλούν πόνο. Η φλεγμονή είναι μεγαλύτερη, και προσβάλλει εκτός από το πρόσωπο, την πλάτη και άλλα σημεία του σώματος. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα κινδυνεύει να εξελιχθεί σε κυστική.
Κυστική: Εκδηλώνεται με την εμφάνιση κύστεων, οι οποίες είναι σπυράκια μεγαλύτερων διαστάσεων σε σχέση με τα οζίδια και εντοπίζονται κυρίως στο πρόσωπο (μέτωπο και γύρω από το στόμα), τη ράχη και το στήθος. Είναι η πιο βαριά και επώδυνη μορφή της ακμής. Αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, αφήνει σημάδια. Η φλεγμονή οφείλεται κυρίως σε ένα μικρόβιο, το προπιονοβακτηρίδιο της ακμής.
Η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι οποίοι έχουν να κάνουν με το ιστορικό του ατόμου.
Για να δοθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα εξετάζονται όλοι οι παράμετροι όπως στρες, ορμονολογικές διαταραχές, κληρονομικότητα αλλά και η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών καθώς και η αυξημένη λιπαρότητα του δέρματος
Ανάλογα με την κλινική εικόνα καθορίζεται η διαβάθμιση στην βαρύτητα της ακμής, και η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Η έγκαιρη θεραπεία της ακμής είναι πολύ σημαντική, καθώς προλαμβάνει το σχηματισμό ουλών.
Το Κέντρο Κοσμητικής Αισθητικής Sandy’s dermaPLUS εξειδικεύεται στις θεραπείες σε δέρματα με ακμή, τάσεις ακμής ή έντονης λιπαρότητας.
Τα αποτελέσματα είναι ορατά ακόμα και μετά την πρώτη επίσκεψη, ενώ το προτεινόμενο πλάνο θεραπειών καθορίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε δέρματος ξεχωριστά.